Πότε η ομάδα μου δυσλειτουργεί;
Μια ομάδα αποτελείται από ανθρώπους που δουλεύουν μαζί για έναν κοινό σκοπό και μοιράζονται κοινούς στόχους. Όλοι οι άνθρωποι που δουλεύουν μαζί όμως δεν αποτελούν πάντα ομάδα!
- Ποια είναι τα συστατικά μιας καλής ομάδας;
- Πότε τα ‘γρανάζια’ αρχίζουν να χαλούν και η ομάδα αρχίζει να υπολειτουργεί;
- Πως καταλαβαίνουμε ότι χρειάζεται να παρέμβουμε τελικά για να αλλάξουμε πράγματα;
Ένας επιχειρηματικός οργανισμός αποτελείται από ανθρώπους έξω και μέσα σε ομάδες. Όταν οι ομάδες αυτές δουλεύουν με αποτελεσματικότητα για έναν κοινό σκοπό, τότε οι πιθανότητες για ανάπτυξη και πρόοδο μεγαλώνουν.
Σήμερα θα σου μιλήσω πολύ περιληπτικά για τις πέντε ‘δυσλειτουργίες’ της ομάδας έτσι όπως αναφέρονται μέσα από τη δουλειά που έχει εκδώσει ο Patrick Lencioni αλλά και τη δική μου προσωπική, άμεση και έμμεση εμπειρία σε οργανισμούς και ομάδες διαφόρων επιπέδων. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν.
Στη βάση της πυραμίδας δυσλειτουργίας βρίσκεται η εμπιστοσύνη και η έλλειψη της. Ακόμα και αν εμπιστευόμαστε κάποιον ότι μπορεί να κάνει σωστά τη δουλειά του, ακόμα και αν εμπιστευόμαστε ότι γνωρίζει τι κάνει, δεν είναι αρκετό. Τα μέλη της ομάδας σου χρειάζεται να έχουν εκείνο το επίπεδο της εμπιστοσύνης που τους επιτρέπει να κάνουν λάθη, να λειτουργήσουν με ευάλωτο τρόπο μεταξύ τους, ή ακόμα και να νιώθουν ότι είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο να ζητούν βοήθεια όταν νιώθουν ότι τη χρειάζονται.
Η εμπιστοσύνη χτίζεται μέσα από τα μικρά, πολύ μικρά καθημερινά πράγματα και σε αυτή τη περίπτωση οι λεπτομέρειες όντως κάνουν τη διαφορά. Πολλές φορές κάνουμε πράγματα που κλονίζουν την εμπιστοσύνη που έχουν οι άλλοι για εμάς χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε. Πράγματα τα οποία δεν θεωρούμε αρκετά σημαντικά ή πράγματα που βλέπουμε ο κάθε ένας με το δικό του φακό και τα μεταφράζουμε εντελώς διαφορετικά. Οι πεποιθήσεις μας, οι απόψεις μας, τα εμπόδια που βάζουμε με το μυαλό μας, η νοοτροπία και η γενική συμπεριφορά μας είναι μερικά συστατικά που μπορούν να δέσουν την εμπιστοσύνη της ομάδας ή να την κλονίσουν επαναλαμβανόμενα. Φυσικά μεγάλη ευθύνη για το χτίσιμο αυτής της εμπιστοσύνης φέρει ο ηγέτης της ομάδας όπου πρώτος καλείται να δώσει με το παράδειγμά και τη δουλειά του τις βάσεις αυτές.
Το δεύτερο συστατικό που προκαλεί τη δυσλειτουργία της ομάδας είναι ο φόβος της σύγκρουσης. Αν έχεις αρχίσει να βλέπεις τα μέλη της ομάδας σου να σιωπούν περισσότερο, να μην μιλούν αρκετά, να μην εκφράζουν τις απόψεις τους ή συμφωνούν σχεδόν πάντα με αυτά που λέγονται σε μια συνάντηση τότε ίσως χρειάζεται να προβληματιστείς λίγο περισσότερο. Αν κατά τη διάρκεια των συναντήσεων σου μαζί τους επικρατεί την περισσότερη ώρα σιωπή, ή αν χρειάζεται κάθε φορά να «σπρώξεις» τους ανθρώπους σου να μιλήσουν τότε και πάλι χρειάζεται να προβληματιστείς.
Όταν οι άνθρωποι αποφεύγουν τις συγκρούσεις (και εδώ δεν μιλάμε για άγριες συγκρούσεις αλλά ακόμα και για απλές διαφωνίες ή ασυμφωνία στις απόψεις μας) τότε μπορεί να σημαίνει πολλά. Κάποια από αυτά είναι ότι: Δεν έχουν διάθεση να διαφωνήσουν επειδή νιώθουν ότι δεν θα βγάλει πουθενά. Δεν εμπιστεύονται την άλλη πλευρά οπότε κρατούν τις απόψεις τους για τον εαυτό τους. Δεν ενδιαφέρονται για το αποτέλεσμα ή δεν πιστεύουν αρκετά στην ιδέα, το σκοπό ή το στόχο. Ο φόβος της σύγκρουσης λοιπόν είναι ένα βασικό συστατικό της δυσλειτουργίας που όταν υπάρχει, τότε παρατηρούμε μια «τεχνική αρμονία» να απλώνεται στο χώρο εργασίας. Αυτή η «τεχνίτη αρμονία» είναι πολύ εύκολο να μπερδέψει τον ηγέτη της ομάδας και να τον κάνει να πιστέψει ότι η ομάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο.
Η Έλλειψη δέσμευσης είναι το τρίτο συστατικό της δυσλειτουργίας των ομάδων. Προκαλεί ασάφεια και δυσκολεύει την υλοποίηση των έργων. Όταν βλέπεις ότι ένα έργο καθυστερεί πολύ περισσότερο από όσο θα έπρεπε, βλέπεις μόνο τη μύτη του παγόβουνου. Χρειάζεται να μάθεις πολύ περισσότερα για την ομάδα σου και να δουλέψεις με αυτή για να ξεπεραστούν τα πραγματικά προβλήματα της ομάδας που είναι και η ρίζα όλων των προβλημάτων και των συμπτωμάτων.
Το τέταρτο στοιχείο παρατηρείται όταν τα μέλη της ομάδας αρχίζουν να αποφεύγουν την κοινή και ατομική τους ευθύνη. Σταματούν να κρατούν ο ένας τον άλλο υπόλογο και να δουλεύουν για κοινό σκοπό και αρχίζουν να μπαίνουν στη διαδικασία να αποδείξουν τις προσωπικές τους επιτυχίες. Αποφεύγουν να δεσμευτούν σε ψηλούς στόχους, κρατούν χαμηλά τον πήχη και μπροστά τους αρχίζουν να εμφανίζονται πολύ πιο συχνά τα προβλήματα και τα εμπόδια από ότι οι ευκαιρίες.
Στην κορυφή της πυραμίδας βλέπουμε μείωση της συνολικής αποτελεσματικότητας. Τα συναισθήματα είναι πολύ πιο βαθιά και έντονα, ‘πηγαδάκια’ εμφανίζονται στο χώρο της δουλειάς. Το κουτσομπολιό βρίσκει περισσότερο έδαφος και ο κάθε ένας εκφράζει τα παράπονα του στο δικό του μικρό κύκλο εμπιστοσύνης. Η δουλειά του ηγέτη εδώ γίνεται ακόμα πιο δύσκολη αφού μπορεί βλέποντας μόνο κάποια από τα συμπτώματα να μην αντιληφθεί ποτέ ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα και που να εστιάσει για να βοηθήσει πραγματικά την ομάδα του. Ο μικρόκοσμος γίνεται το επίκεντρο. Οι τμηματάρχες παλεύουν να αποδείξουν ότι το δικό τους τμήμα κάνει τη περισσότερη και τη καλύτερη δουλειά και ο κοινός σκοπός και στόχος είναι θολός.
Όταν υπάρχει «εμφύλιος» ανάμεσα στα τμήματα τότε γινόμαστε πολύ πιο τρωτοί και ευάλωτοι ως οργανισμοί. Καλοί εργαζόμενοι φεύγουν ή «καίγονται» μέσα από τη τοξικότητα του περιβάλλοντος. Το όραμα σιγά σιγά θολώνει, οι αντοχές μειώνονται. Ίσως πετυχαίνουμε κάποιες ατομικές και σύντομες μάχες κατά διαστήματα, αλλά μακροπρόθεσμα όλοι χάνουμε. Ο οργανισμός μας, οι εργαζόμενοί του, οι μέτοχοι, οι πελάτες και τελικά ολόκληρη η αγορά.
Αν έχεις αναγνωρίσει κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα είναι βέβαιο ότι δεν θα πρέπει να τα αγνοήσεις. Μια δυνατή και δεμένη ομάδα που δουλεύει πίσω από κοινό όραμα και σκοπό είναι ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα ενός οργανισμού. Τα μέλη των ομάδων της επιχείρησης, ξεκινώντας από τη διευθυντική ομάδα, είναι ένα δυναμικό που μπορεί να απογειώσει ή να προσγειώσει πολύ ανώμαλα την επιχείρηση.
Το coaching είναι πλέον αποδεδειγμένα μια από τις αποτελεσματικότερες μεθόδους που συμβάλλουν στη δέσμευση των εργαζομένων, στην ομαδικότητα και τη παραγωγικότητα των ομάδων. Αν θέλεις να πούμε περισσότερα για την ανάπτυξη της δικής σου ομάδας διάβασε ΕΔΩ